تصویربرداری با تشدید مغناطیسی یا همان ام آر آی (MRI) یک فناوری پزشکی غیرتهاجمی است که تصاویری واضح و دقیق از آناتومی داخلی بدن تولید می‌کند. ام آر آی فانکشنال (عملکردی) یا همان اف ام آر آی (fMRI) نوع پیچیده‌تری از ام ار آی ​​است که تصاویر و نقشه‌ای پویا از فعالیت‌های متابولیک مغز ایجاد می‌کند.

در واقع، فناوری اف ام آر آی منحصرا بر روی شناسایی عملکرد بخش‌های مختلف مغز متمرکز شده است. درحالی‌که ام آر آی به ما نشان می‌دهد که ساختار مغز و سایر اندام‌ها چگونه است.

در ادامه به جزئیات بیشتری از تفاوت ام آر آی و اف ام آر آی اشاره خواهیم کرد.

ام آر آی چیست؟

نوعی روش تصویربرداری پزشکی است که از میدان‌های مغناطیسی قوی برای تولید تصاویری از اندام‌ها و ساختارهای مرتبط در بدن استفاده می‌کند.

معمولا پزشکان از تصاویر ام آر آی برای تشخیص یا ارزیابی شرایط مختلف در بسیاری از قسمت‌های بدن استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، ام آر آی مغز می‌تواند شواهدی از آسیب مغزی، سکته مغزی، کیست‌ها، تومورها، خونریزی و سایر ناهنجاری‌های ساختاری مغز نشان دهد.

اف ام آر آی چیست؟

یک فرم تخصصی از آزمایش ام ار ای است که برای بررسی آناتومی عملکردی مغز استفاده می‌شود. چراکه می‌تواند تغییرات جزئی در جریان خون که در طول زمان با فعالیت مغز رخ می‌دهند را اندازه‌گیری کند.

برخلاف ام ار آی، در طول اسکن اف ام آر آی از شما خواسته می‌شود تا کار خاصی مانند بلند کردن یک بازو یا فکر کردن به یک کلمه یا عبارت را انجام دهید تا رادیولوژیست بتواند میزان فعالیت بخش خاصی از مغز را بررسی کند.

تفاوت ام آر آی و اف ام آر آی از نظر کاربرد

ام آر آی مغز یا سایر اندام‌ها، صرفا تصاویری از ساختار آنها تهیه می‌کند و نمی‌تواند اطلاعات دقیقی از عملکرد و فعالیت آنها ارائه دهد. درحالی‌که با ابداع اف ام آر آی، نقشه‌برداری از شبکه‌های عصبی مغز و مشاهده این مسئله که مغز چگونه عملکردهای حیاتی مانند تفکر، پاسخ‌های عاطفی، یادگیری، حرکت، احساس یا گفتار را کنترل می‌کند، برای محققان فراهم شد.

اسکن اف ام آر می‌تواند به پزشکان کمک کند تا اثرات سکته مغزی یا سایر بیماری‌هایی که بر مغز یا نخاع تأثیر می‌گذارند (صرع، آلزایمر و پارکینسون) را ارزیابی کنند. همچنین برای تشخیص ناهنجاری‌های ساختاری که با سایر تکنیک‌های تصویربرداری قابل تشخیص نیستند، استفاده می‌شود.

داده‌های حاصل از این روش به پزشک کمک می‌کند تا موثرترین روش درمان را تعیین کند یا ارزیابی کند که یک درمان انتخابی مانند جراحی چقدر خوب کار می‌کند. مطمئنا پزشک از قبل در مورد تفاوت ام آر آی و اف ام آر آی با شما صحبت خواهد کرد.

تفاوت ام آر آی و اف ام آر آی از نظر هزینه

اف ام آر آی در مقایسه با ام آر آی یک روش گران‌ قیمت است. زیرا نیاز به تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بیشتری دارد.

با این وجود، نمی‌توان انکار کرد که انجام به‌موقع این روش می‌تواند مانع از ازدست‌دادن بسیاری از عملکردهای حیاتی مغز شود.

بهتر است از قبل در مورد تفاوت MRI و fMRI از نظر هزینه با پزشک خود یا مرکز تصویربرداری صحبت کنید.

تفاوت ام آر آی و اف ام آر آی از نظر تکنولوژی

در زمان انجام MRI، ابتدا مولکول‌های هیدروژن بدن با میدان‌های مغناطیسی ایجادشده توسط دستگاه همسو می‌شوند. سپس امواج رادیویی آزادشده به‌عنوان انرژی توسط هسته‌های هیدروژن جذب می‌شوند. با توقف تولید امواج رادیویی، هسته‌ها به حالت تراز خود بازمی‌گردند و سیگنال‌های انرژی کوچکی منتشر می‌کنند. این سیگنال‌ها توسط کامپیوتر به تصاویر تبدیل می‌شوند.

fMRI شواهدی از رفتار مغز براساس تغییرات در فعالیت عصبی که در یک یا چند قسمت از مغز در طول تمام فعالیت‌های انسانی رخ می‌دهد، ثبت می‌کند. در واقع، فعالیت الکتریکی مغز را با تشخیص تغییرات در میزان اکسیژن خون سلول‎های عصبی اندازه‌گیری می‌کند. زیرا هنگامی‌که نورون‌ها فعال‌تر می‌شوند، به اکسیژن بیشتری نیاز دارند.

از نظر محققان، تفاوت MRI و fMRI از نظر تکنولوژی و وضوح بالاتر تصاویر اف ام آر را نمی‌توان انکار کرد.

جمع بندی

با توجه به نکات ذکرشده در مورد تفاوت ام آر آی و اف ام آر آی، درحالی‌که اسکن ام آر آی به پزشکان اجازه می‌دهد تا وضعیت اندام‌ها، بافت‌ها یا استخوان‌های بیمار را بررسی کنند، اف ام آر آی صرفا عملکرد و فعالیت مغز را بررسی می‌کند. از نظر متخصصان، تفاوت MRI و fMRI به‌حدی قابل توجه است که نمی‌توان آنها را جایگزین یکدیگر کرد.